Τελικά η απελευθέρωση ήρθε το 1821;

Αν ψάξουμε περισσότερο τις πηγές θα διαπιστώσουμε τον σκοτεινό ρόλο του Πατριαρχείου, αλλά και της Εκκλησίας της Ελλάδος (πέρα από ορισμένες φωτεινές περιπτώσεις όπως του Παπαφλέσσα, του Αθανασίου Διάκου, ίσως και άλλων απλών κληρικών, που έδωσαν της ζωή τους για την πατρίδα) θα δούμε ότι το Φανάρι, με τους απεσταλμένους ρασοφόρους του στον ελλαδικό χώρο, είχε καταβάλει μεγάλη προσπάθεια να εκπαιδεύσει τους Έλληνες επαναστάτες να καταπίνουν το δηλητήριο της δουλείας, αλλά να μη το βρίσκουν πικρό!