Δημήτρης Αλαμπάνος – εκπαιδευτικός
Είναι γνωστή η τακτική των ελληνικών κυβερνήσεων, τουλάχιστον αυτών μετά τη μεταπολίτευση, σύμφωνα με την οποία, αφού πρώτα απαξιώνουν τους κοινωφελείς δημόσιους οργανισμούς και θεσμούς, μετά προβαίνουν στην ιδιωτικοποίησή τους. Θα αναφέρω χαρακτηριστικά την ενέργεια, το νερό, τις τηλεπικοινωνίες και τις συγκοινωνίες.
Ένας από τους τελευταίους βασικούς πυλώνες, που κρατά ακόμη το δημόσιο χαρακτήρα του, είναι ο θεσμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Εκεί, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα και οι σχολές είναι ακόμη όλα δημόσια. Ο νέος υπουργός Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κύριος Πιερρακάκης έσπευσε προσφάτως να δηλώσει ειρωνικά από το βήμα της βουλής, πως «ακόμη και η Βόρεια Κορέα έχει ιδιωτικά πανεπιστήμια, σε αντίθεση με τη χώρα μας όπου υπάρχουν ιδεολογικές αντιθέσεις».
Κάνει μεγάλη εντύπωση φαίνεται στον Υπουργό της κυβέρνησης των… αρίστων, ότι η μόρφωση και επιμόρφωση των Ελλήνων πολιτών δεν έχει παραδοθεί ακόμη στα χέρια ιδιωτών, οι οποίοι χρησιμοποιώντας τα πανεπιστήμια ως επιχειρήσεις, εκτός του ότι θα αποκομίζουν τεράστια κέρδη, θα διαμορφώνουν παράλληλα τις συνειδήσεις των Ελλήνων πολιτών σύμφωνα με τα συμφέροντα και τις επιταγές των χορηγών τους. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κύριος Πιερρακάκης, αν και σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τελικά συνέχισε τις σπουδές του στο MIT και στο Harvard στις ΗΠΑ. Ειδικά το τελευταίο θεωρείται, όχι αδίκως, ο προθάλαμος των κυβερνήσεων, όλων σχεδόν των δυτικού τύπου κρατών του πλανήτη. Δεν είναι παράλογο λοιπόν, ο νέος υπουργός να θέλει να προωθήσει διακαώς την ατζέντα της «Νέας Τάξης» στον νευραλγικό χώρο της παιδείας.
Ας μας εξηγήσει όμως ο Υπουργός, πώς μπορεί ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο με χορηγό ας πούμε τα McDonald’s ή την Coca Cola (τυχαίες οι αναφορές), να παρουσιάσει μια αξιόπιστη έρευνα με θέμα την υγιεινή διατροφή και το τι πρέπει να αποφεύγουμε στο τραπέζι μας… Ή όταν μία ιδιωτική Ιατρική σχολή έχει βασικό χορηγό μια φαρμακευτική εταιρεία (ή μια θυγατρική της για βιτρίνα) πώς θα μπορούσε να πείσει για την αξιοπιστία των μελετών της, πάνω σε θέματα παρενεργειών κάποιων φαρμακευτικών σκευασμάτων…
Από την άλλη θα πω, ότι ο δημόσιος χαρακτήρας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν εξασφαλίζει από μόνος του, ότι τα αποτελέσματα θα είναι τα ιδανικά. Βλέπουμε κατά καιρούς να βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας, πολλά σκάνδαλα οικονομικού κυρίως χαρακτήρα με εμπλεκόμενους πανεπιστημιακούς καθηγητές και πρυτάνεις.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο πολίτης να λειτουργεί ως οφείλει ως θεματοφύλακας όλου του οικοδομήματος που λέγεται πολιτεία, βασικός πυλώνας της οποίας αποτελεί η παιδεία. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει πρωτίστως ο ίδιος ο πολίτης να διαθέτει πραγματική παιδεία. Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό, ότι εδώ λειτουργεί ένας φαύλος κύκλος, όπου η παροχή χαμηλού επιπέδου παιδείας έχει ως αποτέλεσμα την ανακύκλωση των ίδιων προσώπων, κομμάτων και καταστάσεων στο τιμόνι της χώρας.
Αντίθετα ο “φαύλος” κύκλος που θα έπρεπε να βρίσκει εδώ εφαρμογή είναι η παιδεία να δημιουργεί πολίτες, οι πολίτες πολιτεία και η πολιτεία (μέσω πάντα της παροχής παιδείας) να δημιουργεί νέους πολίτες.
Κλείνοντας θα ήθελα να δώσω ένα δίκιο στον Υπουργό Παιδείας, που λέει ότι όλες σχεδόν οι χώρες του πλανήτη έχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια. Θα συμπληρώσω μάλιστα, πως όλα τα υψηλόβαθμα στελέχη των κυβερνήσεων όλου του «πολιτισμένου» κόσμου έχουν αποφοιτήσει από ιδιωτικά πανεπιστήμια υψηλής και πολύ υψηλής αξιολόγησης. Harvard, London School of Economics, MIT κτλ. Παρόλα αυτά βλέπουμε την παγκόσμια οικονομία να παραπαίει. Πολέμους να γίνονται συχνά, με κερδισμένη φυσικά την πολεμική βιομηχανία. Νέες ασθένειες να απειλούν καθημερινά την παγκόσμια υγεία, προς τέρψιν των ισχυρών φαρμακευτικών βιομηχανιών. Δεν αποτελεί λοιπόν η ιδιωτική παιδεία εγγύηση ομαλότητας και ευημερίας. Σε αντίθεση μάλιστα με τη δημόσια, αποτελεί απειλή της κοινωνικής συνοχής αφού απευθύνεται σε οικογένειες με υψηλές οικονομικές δυνατότητες και όχι στη μέση οικογένεια. Αποτέλεσμα είναι η ενίσχυση των κοινωνικών ανισοτήτων και η έλλειψη αφθονίας και αρμονίας, οι οποίες αποτελούν τους βασικούς εγγυητές της ευημερίας και της ευδαιμονίας σε μια πολιτεία.
Με γνώμονα λοιπόν ότι η παιδεία δημιουργεί πολίτες, ας αποφασίσουμε, αν θέλουμε πραγματικά σκεπτόμενους ενεργούς πολίτες – θεματοφύλακες της ίδιας τους της πολιτείας ή πολίτες αλά καρτ σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες κάποιων χορηγών.