Γράφει η Αργυρώ Παναγιωτοπούλου
Ο Πρόεδρος του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, Ιωάννης Μασούτης, σε ομιλία του κατά τη συνάντηση των διοικήσεων παραγωγικών φορέων της Θεσσαλονίκης με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τους αρμόδιους υπουργούς, επεσήμανε τις ιδιαίτερες προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν, ώστε να ωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τη σχετική δανειακή στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προϋπολογισμού 11,7 δις ευρώ.
Ο κ. Μασούτης τόνισε ιδιαίτερα στην ομιλία του αυτή ότι “ στο πλαίσιο όλων των προγραμμάτων που σχετίζονται με το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες υλοποίησης των προγραμμάτων, να απλοποιηθεί το περιεχόμενο των σχετικών προκηρύξεων και οι διαδικασίες αδειοδοτήσεων νέων επενδύσεων ( π.χ. σχετιζόμενες με χωροταξικά θέματα ) “.
Έντονη εντύπωση μας προξενεί το γεγονός ότι ο κ. Μασούτης θεωρεί αναγκαίο να υπογραμμίσει στην ομιλία του την ελαχιστοποίηση των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων και την επιτάχυνση των διαδικασιών ένταξης των επιχειρήσεων στα εν λόγω προγράμματα.
Αυτό σημαίνει ότι παραδέχεται την ύπαρξη όλης αυτής της κωλυσιεργίας, για την οποία όμως δεν αναφέρει στην ομιλία του τι έπραξε ο ίδιος από τη θέση του προέδρου που κατέχει σήμερα, αλλά και από τις προηγούμενες θέσεις του, ως μέλος των διοικητικών συμβουλίων του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης από το 2006, του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Τροφίμων από το 2008 και του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών από το 2011.
Είχε την δυνατότητα να επισπεύσει τις ενέργειες και να ξεπεράσει ορισμένες αγκυλώσεις ακόμα και να ασκήσει πίεση κάποιες φορές στις αρμόδιες υπηρεσίες για να επιτύχει το στόχο του και να μπορεί να παρουσιάσει και κάποιο έργο εξελικτικό σήμερα, παράλληλα με τις παροτρύνσεις του για περαιτέρω επιτάχυνση.
Το φαινόμενο της χαμηλής απορροφητικότητας των κονδυλίων δεν είναι σημερινό. Πολλά χρόνια πριν γινόταν πάλι λόγος για μικρή απορρόφηση του προγράμματος ΕΣΠΑ από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ενδεικτικά ας αναφέρουμε ότι το 2014, δηλαδή 10 ολόκληρα χρόνια πριν, ο τότε υφυπουργός Ανάπτυξης Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος είχε τονίσει σε συνέντευξή του τους διάφορους ανασταλτικούς παράγοντες που καθυστερούν την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων και την ανάγκη εξάλειψής τους, ώστε να απλοποιηθούν οι διαδικασίες ένταξης στα προγράμματα.
Ο ίδιος όμως τότε, αν και υφυπουργός Ανάπτυξης, άρα και κατ’ εξοχήν αρμόδιος, δεν έκανε κάτι ουσιαστικό για τα χρονίζοντα αυτά προβλήματα και το μόνο που είχε να επιδείξει ήταν η ρήτρα απασχόλησης που υποχρέωνε τον επιχειρηματία να έχει ορισμένο αριθμό υπαλλήλων για να συμμετάσχει στα προγράμματα χρηματοδότησης, αλλά δεν έλυνε το πρόβλημα των καθυστερήσεων.
Σήμερα, μετά από 10 χρόνια, βλέπουμε τα ίδια προβλήματα να απασχολούν τους άρχοντές- διαχειριστές μας οι οποίοι αρκούνται φυσικά μόνο σε διαπιστώσεις, επισημάνσεις και αναφορές χωρίς να μπορούν να δείξουν κάποια ουσιαστική πρόοδο στον τομέα της στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Το μόνο λοιπόν που μπορούμε να συμπεράνουμε όλοι εμείς που παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τα τεκταινόμενα στον τόπο μας, είναι ότι οι εκάστοτε κυβερνήσεις είναι ανίκανες να δώσουν αποτελεσματική λύση στα προβλήματα που αναφύονται, ώστε αυτά να μην παρουσιαστούν ποτέ ξανά.
Είναι γνωστό ήδη από τα μαθητικά μας χρόνια ότι, όταν αντιμετωπίζει κανείς ένα πρόβλημα, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα να το ορίσει και να αντιληφθεί το λόγο για τον οποίο προέκυψε. Στη συνέχεια επιβάλλεται να γίνει αυστηρός εστιασμός στα επιμέρους ζητήματα και να προταθούν, αλλά και να εφαρμοστούν, οι τρόποι που θα οδηγήσουν στην τελική επίλυσή του.
Στην προκειμένη περίπτωση σε ποια από τα παραπάνω βήματα προέβησαν οι κυβερνήσεις-διοικήσεις μας για να εξαλείψουν τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες που απομακρύνουν τους ενδιαφερόμενους μικρομεσαίους από τα κονδύλια εκείνα που προορίζονται αποκλειστικά γι’ αυτούς;
Ποιος ρυθμίζει τις διαδικασίες έγκρισης, ποιος ελέγχει την ταχύτητα με την οποία εκτελούνται και πότε τα ποσά μπορούν επί τέλους να φτάσουν στον τελικό τους αποδέκτη; Οι κυβερνώντες μας δεν είναι οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι για όλες αυτές τις ενέργειες εφόσον αυτοί παίρνουν, υπογράφουν και στη συνέχεια φροντίζουν να υλοποιηθούν όλες οι αποφάσεις;
Σίγουρα το περιεχόμενο των προκηρύξεων και οι όροι αδειοδότησης πρέπει να διατυπώνονται από τους κατάλληλους μηχανισμούς με σαφήνεια τέτοια που να μην αφήνει περιθώρια αμφιβολιών ή αμφισβητήσεων. Παρόλα αυτά όμως, ο κ. Μασούτης επισημαίνει στην πρόσφατη ομιλία του την ανάγκη απλοποίησής τους. Άρα είναι φανερό ότι τα κείμενα είναι πολύπλοκα, δυσνόητα και τελικά ασαφή, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για την παρανόησή τους.
Τα κονδύλια των οικονομικών προγραμμάτων μέσω ΕΣΠΑ και άλλων εθνικών και ευρωπαϊκών θεσμών – και κρίνεται αναγκαίο εδώ να τονιστεί, ότι έχουν χρηματοδοτηθεί από τους ίδιους τους πολίτες – διατίθενται βάσει ενός κυβερνητικού σχεδιασμού, τον οποίο όμως απ’ ό,τι φαίνεται οι κυβερνήσεις δεν μπορούν αλλά και δεν θέλουν να υλοποιήσουν. Σε αντίθετη περίπτωση, θα είχαμε δει τα αποτελέσματα των ενεργειών τους και δεν θα παραμέναμε στάσιμοι στο ίδιο σημείο, ακούγοντας μόνο τα ίδια και τα ίδια στις κατά καιρούς συναντήσεις φορέων και κυβερνητικών στελεχών.
Κυβερνήσεις και διοικήσεις που επιδεικνύουν τέτοια συμπεριφορά σαφώς δεν θέλουν και δεν επιδιώκουν ανάπτυξη και βιωσιμότητα για τη χώρα που διοικούν. Το αποτέλεσμα των αποφάσεων και ενεργειών τους δείχνει ότι μάλλον προσπαθούν να καταπνίξουν οποιαδήποτε προσπάθεια του μικρομεσαίου να επιβιώσει και να διευρύνει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, συμβάλλοντας καθοριστικά στην οικονομική άνθιση της χώρας του.
Ένα ακόμη ερώτημα που προκύπτει από τα όσα αναφέραμε είναι το εξής: Τι γίνονται άραγε τα ποσά των οικονομικών προγραμμάτων στήριξης που λόγω των εσκεμμένων καθυστερήσεων δεν φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους; Συσσωρεύονται σε διάφορους λογαριασμούς, παραμένοντας στα “αζήτητα” και μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα, καθώς το θέμα θα έχει “ξεχαστεί” αφού δεν θα αναφέρεται πια από τον Τύπο, θα “παγώσουν” και θα συμπεριληφθούν στα ανεκμετάλλευτα κονδύλια και εμείς μένουμε να ελπίζουμε πως κανένας “ημέτερος” δεν θα βάλει χέρι στο βαρέλι με το μέλι.
Φαίνεται πως κάποιος κάνει μεγάλη πλάκα μαζί μας και την έχει στήσει τόσο καλά που μοιάζει σαν σειρά διαρκείας.
Αυτή η φαρσοκωμωδία που παρακολουθούμε πρέπει να τελειώσει το συντομότερο δυνατόν γιατί τα αποτελέσματά της είναι τραγικά για τις ζωές όλων μας και θα τελειώσει μόνο αν η εκάστοτε Διοίκηση μπορεί να ανταποκρίνεται στο ρόλο της, που δεν είναι άλλος από την ορθή διαχείριση του Δικαίου για όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες που την έχουν εκλέξει για να τους διοικεί.