Γράφει η Ελένη Νιάρχου
Η περιφέρεια Θεσσαλίας έχει ήδη καθαρίσει τον κόλπο του Παγασητικού από τα νεκρά ψάρια, αλλά οι πρώτες βροχές μας θυμίζουν ότι … δεν ξεμπερδέψαμε. Και ο λόγος είναι απλός. Όλα τα ύδατα από την λίμνη Κάρλα η οποία βρίσκεται στον Θεσσαλικό κάμπο, καταλήγουν στον Παγασητικό κόλπο.
Ύδατα, τα οποία μεταφέρουν μολύνσεις, λόγω των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν συμβεί στην περιοχή της Θεσσαλίας, από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις. Και συγκεκριμένα, στις παρεμβάσεις που έχουν συμβεί στην λίμνη Κάρλα. Γιατί, από πάντα μας άρεσε να βάζουμε το χεράκι μας, εκεί που δεν χρειάζεται, σε ό,τι η ίδια η φύση έχει δημιουργήσει με τόση ακρίβεια. Η λίμνη Κάρλα είναι ένας πολύ παλιός βιότοπος, που απλά εμείς αποφασίσαμε να “τελειώσουμε”.
Η λίμνη Κάρλα, μοιάζει να λειτουργεί “εκδικητικά” για όλες τις παρεμβάσεις που έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια. Γιατί το πρόβλημα που παρουσιάζεται στον Παγασητικό κόλπο, οφείλεται σε προβλήματα που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή του Θεσσαλικού κάμπου.
Κάθε φορά που υπάρχει υπερχείλιση, τα ύδατα του Θεσσαλικού κάμπου καταλήγουν στον κόλπο, με ό,τι μέσα τους “κουβαλάνε”. Και αν αυτό με τα ψάρια συνέβη, Αύγουστο μήνα, φανταστείτε τι έχει να γίνει με τις έντονες βροχές που έχουν ήδη ξεκινήσει.
Η ιστορία της λίμνης ξεκινάει το 1959, επί κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή. Επειδή είχαν συμβεί κάποιες πλημμύρες στην περιοχή λόγω υπερχείλισης, ανατέθηκε μελέτη από το υπουργείο Γεωργίας για την αξιοποίηση της πεδιάδας της Κάρλας. Η λίμνη θα χρησιμοποιούνταν για άρδευση και θα τροφοδοτούνταν με νερά του Πηνειού. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχύονταν οι αγροτικές καλλιέργειες της περιοχής. Τι πιο ωραίο … Να χρησιμοποιήσεις τα δώρα της φύσης για την ανάπτυξη μιας περιοχής. Αντί αυτού όμως, τελικά κατασκευάστηκε σήραγγα για την ολοκληρωτική εκκένωση της λίμνης και τελικά την αποξήρανσή της.
Και τα προβλήματα ξεκίνησαν … Περίεργο, ε;
Ραγδαία πτώση της υπόγειας υδροφορίας, εισχώρηση του θαλάσσιου μετώπου στον ευρύτερο χώρο της περιοχής της Κάρλας, ρύπανση και επιπτώσεις στο κλειστό Παγασητικό κόλπο και εμφάνιση φυτοπλαγκτού, εμφάνιση ρηγμάτων μεγάλου βάθους και καταστροφή κτισμάτων, επιπτώσεις στην πανίδα και στην χλωρίδα της περιοχής, καταστροφή γεωτρήσεων και ξήρανση πηγών μεταξύ των οποίων και η Υπέρεια Κρήνη στο Βελεστίνο, αλλαγές στο μικροκλίμα της περιοχής και τέλος αδυναμία υδροδότησης πόλεων και οικισμών. Θέλουμε κι άλλα; Δεν νομίζω …
Πραγματικά, μετά από τέτοια παρέμβαση θα ήταν περίεργο να είχαμε ένα πιο δίκαιο αποτέλεσμα για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Η ιστορία όμως δεν τελειώνει εδώ …
Το Δεκέμβριο του 2010 άρχισε η άντληση νερού από τον ποταμό Πηνειό, με πέντε αντλιοστάσια που θα την τροφοδοτούν, για να ξαναγεμίσει η λίμνη (καταλάβαμε το λάθος που κάναμε), η οποία θα γεμίζει συνεχώς με τεχνητό τρόπο, αφού τον φυσικό τον καταστρέψαμε. Μετά από την κακοκαιρία Ντάνιελ τον περσινό Σεπτέμβριο, ολόκληρη η περιοχή πλημμύρισε και η λίμνη ανέκτησε την αρχική της έκταση, προ του 1962, και ακόμη μεγαλύτερη. Τα έργα δεν φάνηκαν επαρκή για την διαχείριση του νερού που έπεσε στον Θεσσαλικό κάμπο. Σε συνδυασμό με την ερημοποίηση της περιοχής που είχε ήδη επιτευχθεί, με την τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών, τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά.
Τα φωτοβολταϊκά, τα τοποθέτησαν οι αγρότες της περιοχής, αντικαθιστώντας μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις με πάνελ, με το αζημίωτο φυσικά, αφού οι κυβερνήσεις τους έδωσαν μεγάλες επιδοτήσεις για την τοποθέτησή τους. Και σε όσους αντιστάθηκαν στις επιδοτήσεις και συνέχισαν να καλλιεργούν την γη τους, ήρθε η περσινή πλημμύρα ως “μάνα εξ ουρανού” να τα λύσει όλα. Τώρα πια, μπορούμε να βάλουμε φωτοβολταϊκά … παντού.
Έτσι, δημιουργούμε ένα περιβάλλον με τεράστια προβλήματα. Με λειψυδρία, αλλά ταυτόχρονα και πλημμύρες, με ζώα που πεθαίνουν, με ανθρώπους που πνίγονται, με τεράστιες ανεκμετάλλευτες εκτάσεις που θα μπορούσαν να είναι καλλιεργήσιμες, αλλά κυρίως ένα περιβάλλον γεμάτο, φωτοβολταϊκά, αντλίες και ό,τι άλλο σκεφτούν στο μέλλον, τα οποία, κάθε μέρα που περνάει, συνεχίζουν να καταστρέφουν το περιβάλλον.
Τα τραγικά αποτελέσματα όλων αυτών τα πληρώνουμε εμείς οι πολίτες με ασθένειες και θανάτους. Ζούμε σε ένα μολυσμένο περιβάλλον, το οποίο δεν μολύνεται από μόνο του. Κάποιος το δημιουργεί.
Βλέπουμε, λοιπόν, πόσο μεθοδευμένα καταστρέφεται ένας βιότοπος για να μπορέσουν φορείς και ιδιωτικές εταιρείες να γίνουν απαραίτητες για την διαχείριση των προβλημάτων που δημιουργούνται.
Οι κυβερνήσεις σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες, βγάζουν χρήματα ως “επενδυτές” ή “μέτοχοι”. Άλλωστε, γι’ αυτό γίνονται και οι παρεμβάσεις … Για το κέρδος.
Φανταστείτε τι χρήματα βγάζουν, διαχειρίζοντας το δημόσιο χρήμα, δηλαδή το δικό μας, μέσα από όλα τα προβλήματα που οι ίδιοι δημιουργούν.
Αυτό συμβαίνει συνέχεια… Κάνουν συνεχώς παρεμβάσεις, που συνεχώς δημιουργούν νέα προβλήματα. Και αυτό επειδή τα έργα που γίνονται δεν είναι ποτέ συμβατά με το περιβάλλον. Είναι έργα που απλά το αλλοιώνουν. Κι έτσι πάλι θα χρειαστούμε κι άλλα έργα για τα νέα προβλήματα που δημιουργούμε. Θα χρειαστούμε και άλλες εταιρείες ή φορείς για να διαχειριστούν τα προβλήματα ή τις ελλείψεις που θα προκύψουν σε έναν αέναο κύκλο επενδύσεων, που συνεχώς θα δίνουν στους διαχειριστές μας κέρδος και σε εμάς προβλήματα.
Οι αρμόδιοι φορείς, πάντα, κονταροχτυπιούνται για να φορτώσουν τις ευθύνες ο ένας στον άλλον. Δεν γνωρίζουμε ποιος φορέας είναι αυτός που κάθε φορά “κερδίζει” το βραβείο της ευθύνης, αλλά καταλαβαίνουμε πολύ καλά ότι όλοι έχουν συμβάλλει σε αυτό, προσποιούμενοι ότι δεν το καταλαβαίνουν. Γιατί δεν αρκεί μόνο κάποιες κυβερνήσεις να παρέμβουν δραστικά στην γεωλογία της περιοχής, αλλά χρειάζεται και οι επόμενες να το ενισχύσουν και … αυτό κάνουν.
Αυτό όμως που πρέπει να ενδιαφέρει εμάς τους πολίτες, δεν είναι τίποτε άλλο από το να σταματήσουν αμέσως όλες αυτές οι παρεμβάσεις στο φυσικό μας περιβάλλον. Πάνω από 500 χρόνια απαιτούνται για να δημιουργηθούν δύο μόλις εκατοστά επιφανειακού γόνιμου εδάφους, ενώ η απώλεια γόνιμων εδαφών με την διάβρωση και την ερημοποίηση, απαιτούν λίγες μόνο κινήσεις ανεγκέφαλων κυβερνήσεων, με τα αποτελέσματα να είναι μη αναστρέψιμα.
Πρέπει να φανταστούμε, μια πολιτεία, η οποία επωμίζεται τα δώρα της φύσης, μέσα από μία
ορθή διαχείρισή τους, χωρίς παρεμβατικές κινήσεις στο περιβάλλον… Πρέπει να φανταστούμε ένα τοπίο με καταπράσινη βλάστηση, τρεχούμενο νερό και έργα που θα το διοχετεύουν, όπου δεν μπορεί να φτάσει από μόνο του… Πρέπει να φανταστούμε, έναν βιότοπο με ζώα και καλλιέργειες που θα είναι σε πλήρη αρμονία με το περιβάλλον…
Αν μπορούμε να το φανταστούμε, το έχουμε κάνει ήδη γεγονός. Ας το κάνουμε πράξη.
Όπως βλέπουμε τα χρήματα που έχουν ήδη ξοδευτεί για την συγκεκριμένη περιοχή και που θα ξοδευτούν στο μέλλον, είναι πάρα πολλά και έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο για να καταστρέψουν. Άρα το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό.
Το πρόβλημα είναι αυτοί που διαχειρίζονται το δημόσιο χρήμα και αυτό μπορούμε να το αλλάξουμε μόνο εμείς.