Γράφει ο Άρης Μέττος
Οι επισκέψεις του πρωθυπουργού στην Ινδία και το Κατάρ, με σκοπό την συζήτηση μιας σειράς θεμάτων που σχετίζονται με την οικονομία, την ενέργεια και την άμυνα θα μπορούσαν να θυμίζουν τον λαοφιλή ηθοποιό Γιώργο Κωνσταντίνου, στην γνωστή κωμική ταινία του Αλέκου Σακελλάριου ‘’Καλώς ήρθε το Δολάριο’ ’Στην ταινία ο ντροπαλός και αξιοπρεπής λογιστής και καθηγητής αγγλικών Φίλιππος θα αναγκαστεί, προκειμένου να συμπληρώσει το πενιχρό εισόδημά του, να κυνηγά ‘’ζουμπουρλούδικα ναυτάκια’’ του 6ου στόλου, χάριν της ανάγκης του μπαρ Blue Black στην Τρούμπα, για πελάτες με πολλά δολάρια. Κάπως έτσι σε μεταφορά του σεναρίου στην πραγματικότητα ο πρωθυπουργός μας βγήκε ‘’παγανιά΄΄ για συνεργασίες και εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες και ‘’ξένους επενδυτές’’.
Μπορεί η παραπάνω προσπάθεια να φαντάζει ωφέλιμη για την ανάπτυξη της οικονομίας μας, τώρα μάλιστα που σύμφωνα με τον πρωθυπουργό μας η ‘’οικονομική κρίση πλέον είναι παρελθόν’’ αλλά τι πραγματικά συμβαίνει με τους Έλληνες πολίτες, την ακρίβεια, τα πολλαπλά προβλήματα τους και κυρίως με την δική τους επιχειρηματική πρόοδο και ευημερία;
Περίπου 3 δισ. επένδυσαν οι ξένοι αγοραστές το 2023 σε αγορές οικιστικών και εμπορικών ακινήτων, με την τάση να είναι αυξητική στα πλαίσια ανόδου του ελληνικού τουρισμού και του μέγα project του Ελληνικού. Την ίδια στιγμή, οι μισοί Έλληνες φαίνεται ότι έχουν εγκαταλείψει τα σχέδια για διακοπές, λόγω της ακρίβειας, του κόστους ζωής και των χαμηλών αποδοχών. Οι Έλληνες πολίτες με δυσκολία τα βγάζουν πέρα στην Ελλάδα της ανάπτυξης το 2024, ενώ η επιχειρηματικότητα αποτελεί μακρινό όνειρο για τους περισσότερους. Μπορεί να υπάρξει όμως πραγματική ανάπτυξη δίχως τους Έλληνες;
Στα χρόνια της κρίσης πάνω από 600.000 χιλιάδες συμπολίτες μας έφυγαν στο εξωτερικό σε αναζήτηση μιας νέας ζωής μακριά από την Ελλάδα της μιζέριας και της καταστροφής. Οι περισσότεροι βρήκαν αξιοπρεπείς εργασίες η ανέπτυξαν δικές τους επιχειρήσεις στις χώρες διαμονής τους, επ’ ωφελεία των τοπικών οικονομιών. Ένα δυναμικό που θα μπορούσε να μείνει στην χώρα του και να εξελιχθεί αναπτύσσοντας τις δεξιότητες και τις γνώσεις του, μέσα από την επιχειρηματικότητα και την εργασία σε ποικίλους χώρους και τομείς.
Δυστυχώς οι παθογένειες του παρελθόντος, η γραφειοκρατία και η έλλειψη ενός κράτους δικαίου αποθαρρύνουν αρκετούς από τους Έλληνες να επιχειρήσουν. Σε μια οικονομία με ληστρική και μη ανταποδοτική φορολογία, με ελλιπείς υπηρεσίες και ορθολογικές τραπεζικές πρακτικές και παροχές αλλά κυρίως με πολύ υψηλό κόστος διαβίωσης, σε σχέση με τα εισοδήματα δεν υπάρχει ενδιαφέρον για επιχειρηματικότητα.
Έτσι την σκυτάλη παίρνουν κυρίως ξένα funds, που χάριν της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου τους πραγματοποιούν βραχυπρόθεσμες κυρίως επενδύσεις σε συγκεκριμένους τομείς π.χ. τουρισμού, real estate και ενέργειας. Χαμηλό ενδιαφέρον υπάρχει για επενδύσεις σε βιομηχανικές μονάδες μεταφοράς υψηλής τεχνογνωσίας και καινοτομίας που θα φέρουν στην χώρα μας πραγματική ανάπτυξη, ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες.
Η επανεκκίνηση της οικονομίας, δεν έχει να κάνει με επενδύσεις σε φθηνά ακίνητα και πολυτελή ξενοδοχεία από ξένους ‘’επενδυτές’’. Πρωτίστως, σημασία έχει να δομηθεί μια πολιτεία φιλική προς τον Έλληνα πολίτη με υπηρεσίες, νόμους και παροχές που θα του δώσουν την δυνατότητα να παραμείνει στην χώρα του και να αναπτύξει την δημιουργικότητα και παραγωγικότητα του σε όλους τους νευραλγικούς τομείς της οικονομίας.
Η βιομηχανία θα πρέπει να δομηθεί πάνω στο πλαίσιο της τεχνολογίας αιχμής του σημερινού παγκόσμιου γίγνεσθαι, με προοπτική την ανάπτυξη πρωτοπόρων και καινοτόμων τεχνολογιών και να κληθούν οι απανταχού Έλληνες πολίτες, επιστήμονες, εφευρέτες για να προσφέρουν τις γνώσεις τους και την ευφυΐα τους. Η πρωτογενής παραγωγή, γεωργία, κτηνοτροφία και μεταποίηση θα πρέπει να στηριχθεί με στόχο την κάλυψη του 100% των αναγκών της χώρας αλλά και με ισχυρό εξαγωγικό χαρακτήρα ενώ, σημαντική μέριμνα θα πρέπει να δοθεί στην ύπαρξη κινήτρων για νέους αγρότες, κτηνοτρόφους και αλιείς στα πλαίσια μιας στρατηγικής αποκέντρωσης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής μακριά από τα αστικά κέντρα.
Η ερεύνα και η καινοτομία θα πρέπει να υποστηριχθούν σε όλους τους τομείς της παραγωγής μέσω διασύνδεσης των πανεπιστημίων και της εκπαίδευσης γενικότερα με επιχειρηματικές προσπάθειες δημιουργίας και παραγωγής πρωτοποριακών προϊόντων και υπηρεσιών. Η μεταμόρφωση της ελληνικής αγοράς σε μια ανταγωνιστική οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο απαιτεί σοβαρές αποφάσεις και ενέργειες που ενδεχομένως να έρχονται σε αντίθεση με το κατεστημένο παραγωγικό μοντέλο , το πελατειακό κράτος τις καθυστερήσεις σε αδειοδοτήσεις και λοιπές υπηρεσιακές διαδικασίες. Η σύγχρονη οικονομία απαιτεί γρήγορες και άμεσες ψηφιακές λύσεις, ουσιαστική και εύκολη πληροφόρηση και ένα κράτος με δομές και θεσμούς συμβατές με το παγκόσμιο επιχειρείν.
Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να έχουν αφετηρία την Ελληνική επιχειρηματικότητα και τους Έλληνες πολίτες. Δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς την ύπαρξη βαριάς βιομηχανίας, ισχυρής πρωτογενούς παραγωγής και αποτελεσματικών υπηρεσιών. Πρέπει να δοθούν σοβαρά κίνητρα οι Έλληνες να μένουν στην χώρα τους, να επιχειρούν και να εργάζονται για να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο σε μια πραγματικότητα, που θα συμπαρασύρει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία σε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, υψηλούς μισθούς, καλύτερη εκπαίδευση, αξιοπρεπή υγεία και γενικότερα συνθήκες όχι απλώς εφάμιλλες με του εξωτερικού αλλά καλύτερες και ανταγωνιστικές.
Επενδύσεις από ξένα funds αλλά και μεμονωμένους ξένους επενδυτές δεν δημιουργούν συνθήκες πραγματικής αυτονόμησης της παραγωγικής διαδικασίας σε εθνικό επίπεδο. Σχεδόν όλες από αυτές τις επενδύσεις έχουν φορολογική έδρα εκτός Ελλάδος ενώ τα κέρδη δεν επανεπενδύονται στην τοπική οικονομία. Επίσης μια οικονομική κρίση ή αλλαγή στρατηγικής μπορεί να οδηγήσει τις επενδύσεις αυτές εκτός χώρας δημιουργώντας τριγμούς στην κοινωνία με πολλές απολύσεις και συνεργασίες με τοπικούς προμηθευτές να τερματίζονται αυτόματα.
Σίγουρα δεν πρέπει να είμαστε αρνητικοί σε ξένες συνεργασίες, συμπαραγωγές και επενδύσεις που γίνονται στην χώρα μας κάτω από αυστηρές συνθήκες και κριτήρια αλλά μείζον θέμα θα πρέπει να αποτελεί η επιχειρηματικότητα των Ελλήνων (που έχουν άμεση επαφή και σύνδεση με τον τόπο τους), αυτή πρέπει να στηριχθεί κυρίως ώστε να γίνει ανταγωνιστική και εξαγωγική.