Γράφει ο Δημήτρης Αλαμπάνος – εκπαιδευτικός
Μέσα στο καλοκαίρι, την περίοδο των πανεπιστημιακών εξετάσεων, η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ο Πιερρακάκης αποφάσισαν να καταθέσουν στη Βουλή την κύρωση της Σύμβασης της Λισαβόνας για την Ακαδημαϊκή Αναγνώριση.
Η συγκεκριμένη Σύμβαση, η οποία φέρει το πλήρες όνομα “Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αναγνώριση των τίτλων σπουδών σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ευρωπαϊκή περιφέρεια”, υποβαθμίζει σαφέστατα τα πτυχία των δημόσιων ελληνικών ΑΕΙ και ανοίγει το δρόμο για την ακαδημαϊκή αναγνώριση των πτυχίων των κολεγίων.
Η Σύμβαση αυτή αναπτύχθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης σε συνεργασία με την UNESCO και υιοθετήθηκε από τους εθνικούς εκπροσώπους στη Λισαβόνα τον Απρίλιο του 1997 και τέθηκε σε ισχύ το 1999. Αποτελεί το θεσμικό νομικό εργαλείο για την αναγνώριση ακαδημαϊκών προσόντων στην ευρωπαϊκή περιοχή της UNESCO.
Για 25 χρόνια όμως, καμία ελληνική κυβέρνηση δεν επιχείρησε να την κυρώσει λόγω της συνταγματικής απαγόρευσης του άρθρου 16: « Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Τα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Κράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους.»
Η παραβίαση λοιπόν του άρθρου αυτού, όχι μόνο είναι παράνομη και αντισυνταγματική, αλλά προκαλεί έντονες αντιδράσεις και κινητοποιήσεις από το φοιτητικό κίνημα.
Παρόλα αυτά η κυβέρνηση της ΝΔ, παραβιάζει το άρθρο 16 του Συντάγματος με πρόσχημα το άρθρο 28, το οποίο θέτει τις διεθνείς συμβάσεις και συμφωνίες πάνω από την ελληνική νομοθεσία.
Επιτρέπει την ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων – αρχικά ως “παραρτημάτων” ξένων πανεπιστημίων, προχωρώντας σε ενέργειες που εξυπηρετούν τα συμφέροντα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου και της ντόπιας κεφαλαιοκρατίας. Οι Μητσοτάκης και Πιερρακάκης λοιπόν, μαζί με την υπόλοιπη κυβέρνηση, ανέλαβαν για άλλη μια φορά το ρόλο της καταστρατήγησης του Συντάγματος.
Έτσι, από τη στιγμή της κύρωσης και έπειτα, η Σύμβαση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ελληνικού Δικαίου και υπερισχύει οποιασδήποτε άλλης διάταξης νόμου. Με αυτό τον τρόπο όμως, ουσιαστικά η πανεπιστημιακή εκπαίδευση στην Ελλάδα τίθεται υπό αμφισβήτηση, καθώς πλέον οι τίτλοι σπουδών από ιδιωτικά πανεπιστήμια και κολέγια αναγνωρίζονται ισότιμα με αυτούς των δημοσίων πανεπιστημίων.
Η εξέλιξη αυτή προκαλεί αναστάτωση και ανησυχία στον ακαδημαϊκό χώρο, καθώς θεωρείται ότι υποβαθμίζει την ποιότητα των πτυχίων των ελληνικών ΑΕΙ και ευνοεί τα ιδιωτικά συμφέροντα εις βάρος της δημόσιας εκπαίδευσης.
Οι κατευθύνσεις της εν λόγω σύμβασης, προωθούν την εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης, δημιουργούν πολίτες αλά καρτ και έχουν ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση των σπουδών και τη μείωση της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση γίνεται αντικείμενο εμπορικών συναλλαγών, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα του κεφαλαίου εις βάρος των φοιτητών και της ελληνικής κοινωνίας γενικότερα.
Αυτό που είναι ανάγκη λοιπόν να γίνει και να λειτουργήσει ως αντίβαρο, είναι η άμεση λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ποιότητας και της λειτουργίας των δημόσιων πανεπιστημίων. Οι επενδύσεις στη δημόσια εκπαίδευση και την έρευνα, η ενίσχυση της ισότητας στην πρόσβαση και η διασφάλιση της ποιότητας της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είναι απαραίτητες για την προστασία των ελληνικών πανεπιστημίων.
Θα πρέπει συγχρόνως να γίνει προσαρμογή της ύλης και των σπουδών προς μια πιο σύγχρονη και δημιουργική κατεύθυνση, όπως και άμεση σύνδεση των σπουδών με τις τεχνολογικές και επαγγελματικές ανάγκες της εποχής μας.
Η Τρίτη βαθμίδα της δημόσιας εκπαίδευσης στη χώρα μας, να αποτελέσει το όχημα ανάπτυξης κάθε επιμέρους κλάδου, τόσο στον εκπαιδευτικό, όσο και στον κοινωνικό και παραγωγικό τομέα της Πολιτείας μας. Συγχρόνως να επιτελεί ένα σημαντικό ρόλο στα πλαίσια της Παιδείας η οποία οφείλει να είναι το πανίσχυρο εργαλείο για την δημιουργία Ελλήνων πολιτών με κρίση, επίγνωση και αυτογνωσία.