Νίκη για το “Turkaegean” ή εξωτερική πολιτική για τα πανηγύρια;


Γράφει ο Δημήτρης Αλαμπάνος

Με μια σημαντική απόφαση (C58927, 10/01/2025) του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ – EUIPO, δημοσιοποιήθηκε η απόφαση ακύρωσης του σήματος “Turkaegean”, δικαιώνοντας τις ελληνικές θέσεις απέναντι στην αυθαίρετη χρήση του εμπορικού σήματος από την Τουρκία, η οποία επιχειρεί να σφετεριστεί το όνομα του Αιγαίου. Η απόφαση αυτή φαίνεται να συνιστά ένα θετικό βήμα προς τη διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων της Ελλάδας, καθώς και την προστασία της πολιτιστικής και ιστορικής ταυτότητας της περιοχής. 

Παρόλα αυτά, η θριαμβολογία που ακολούθησε, τόσο από κυβερνητικούς κύκλους όσο και από πολλά μέσα ενημέρωσης, είναι υπερβολική και αδυνατεί να αποτυπώσει τη συνολική διάσταση του προβλήματος, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα, προφανώς για κομματικούς λόγους.

Η απόφαση του EUIPO περιορίζεται στη μη χρήση του σήματος “Turkaegean” εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το εμπορικό σήμα παραμένει σε ισχύ εκτός ΕΕ και εκεί οι τουρκικές αρχές μπορούν να συνεχίσουν να το χρησιμοποιούν νόμιμα. 

Αυτό σημαίνει ότι ο όρος “Turkaegean” εξακολουθεί να προωθείται διεθνώς, ενισχύοντας την τουρκική προπαγάνδα και υπονομεύοντας την ελληνική θέση και τα ελληνικά συμφέροντα.

Ακόμη, το γεγονός ότι το εμπορικό σήμα παραμένει καταχωρισμένο μέχρι το 2031 βάσει της αρχικής απόφασης, ακόμα και αν οι τουρκικές αρχές δεν ασκήσουν έφεση, υποδηλώνει ότι η φθορά στην ελληνική εικόνα και τα εθνικά συμφέροντα έχει ήδη συντελεστεί. 

Ο όρος “Turkaegean” έχει ήδη ενσωματωθεί στη συλλογική μνήμη και στην τουριστική προώθηση της Τουρκίας, δημιουργώντας ένα διαρκές πρόβλημα για την ελληνική πλευρά.

Πέρα όμως από την επίφαση αυτής της ελληνικής δικαίωσης, το μεγαλύτερο διακύβευμα είναι σήμερα η ανάδειξη των ιστορικών ελληνικών διεκδικήσεων, οι οποίες παραμένουν διαχρονικά παραμελημένες εξαιτίας της ανικανότητας όλων των ελληνικών κυβερνήσεων. 

Οι ελληνικές περιοχές της Ιωνίας, όπως η Σμύρνη, η Έφεσος, οι Κυδωνίες και η Πέργαμος, που φέρουν ανεξίτηλα τα ίχνη της ελληνικής παρουσίας, έχουν υποστεί συστηματική παραχάραξη. Μετονομασίες και προσπάθειες “τουρκοποίησης” των περιοχών αυτών έρχονται σε ευθεία αντίθεση με διεθνείς συνθήκες που προστατεύουν την πολιτιστική κληρονομιά. Η Ελλάδα δεν έχει κινητοποιηθεί επαρκώς σε διεθνές επίπεδο, ώστε να αναδείξει τη μακραίωνη ελληνική ιστορία των περιοχών αυτών, και να καταγγείλει την αυθαίρετη αλλοίωση της πολιτιστικής τους ταυτότητας.

Για να λυθεί λοιπόν το ζήτημα σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει σε αντίστοιχες νομικές προσφυγές και να εντείνει τις διπλωματικές της προσπάθειες, προβάλλοντας το ζήτημα σε διεθνείς οργανισμούς και κυρίως στον ΟΗΕ.

Η προσφυγή στον ΟΗΕ αποτελεί ένα κρίσιμο εργαλείο για την επίλυση αυτού του ζητήματος. Εάν η Ελλάδα προβάλλει τη σημασία των σχετικών διεθνών συνθηκών και της υποχρέωσης σεβασμού τους, ο ΟΗΕ θα υποχρεωθεί να ενεργήσει. Κι αυτό επειδή σε περίπτωση αδιαφορίας ή άρνησης του ΟΗΕ να εξετάσει το ζήτημα, το ίδιο το θεσμικό του κύρος θα τεθεί υπό αμφισβήτηση. 

Εξάλλου είναι σαφές ότι η Τουρκία, ως υπογράφουσα των σχετικών διεθνών συνθηκών, δεν έχει δικαίωμα να παραχαράσσει τα τοπωνύμια μιας περιοχής στην οποία ουσιαστικά είναι φιλοξενούμενη σε ξένο τόπο, βάσει αυτών των συμφωνιών. 

Η υπόθεση “Turkaegean” υποδηλώνει την ανάγκη για ξεκάθαρη θέση του ΟΗΕ, καθώς η μη παρέμβασή του θα σηματοδοτούσε την αποδυνάμωση και αναξιοπιστία του θεσμικού αυτού οργάνου που είναι υποχρεωμένο να υπερασπιστεί την εφαρμογή των συνθηκών και τη διατήρηση της διεθνούς τάξης.

Μια πραγματικά στρατηγική εξωτερική πολιτική πρέπει να εστιάσει στην ανάδειξη αυτών των ζητημάτων, όχι μόνο μέσω νομικών και διπλωματικών προσφυγών, αλλά και μέσω εκστρατειών δημόσιας διπλωματίας. Η διοργάνωση διεθνών συνεδρίων, συνεργασίες με ακαδημαϊκά ιδρύματα και παραγωγές ντοκιμαντέρ ή ταινιών θα μπορούσαν να αποτελέσουν εργαλεία ανάδειξης της ελληνικότητας αυτών των περιοχών.

Η απόφαση του EUIPO είναι μόνο η αρχή. Η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να περιορίζεται σε σπασμωδικές αντιδράσεις, αλλά πρέπει να είναι δυναμική και προσανατολισμένη σε μακροπρόθεσμους στόχους. 

Η Ελλάδα οφείλει να διεκδικήσει ενεργά την εφαρμογή των διεθνών συνθηκών, έτσι ώστε να διασφαλίσει ότι τα εθνικά της συμφέροντα προστατεύονται αποτελεσματικά. Αυτό απαιτεί αποφασιστικότητα, αυτοπεποίθηση και στρατηγική σκέψη, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι προκλήσεις που θέτει η Τουρκία. 

Πάνω απ’ όλα όμως, απαιτείται η πολιτική βούληση, από μια ελληνική κυβέρνηση που θα τοποθετήσει το εθνικό συμφέρον ως την ύψιστη προτεραιότητά της.


Visited 55 times, 1 visit(s) today

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *