Γράφει ο Δημήτρης Αλαμπάνος
Με αφορμή τη συμπλήρωση 106 χρόνων από τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, ο Δήμος Παύλου Μελά τίμησε τη μαύρη αυτή επέτειο με πολιτιστικές εκδηλώσεις και καταθέσεις στεφάνων. Στην κεντρική σκηνή «Σωκράτης Καραντίνας» στη Μονή Λαζαριστών πραγματοποιήθηκε σχετική εκδήλωση, με κύριο ομιλητή τον Υπουργό Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Βασίλη Πάλμα, ενώ παρόντες ήταν και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Τις εκδηλώσεις συνόδευσαν λόγοι περί ανάγκης «ενότητας του Ελληνισμού» και «συγνώμης από την Τουρκία» — φράσεις επαναλαμβανόμενες, προβλέψιμες, σχεδόν τελετουργικές.
Ωστόσο, 106 χρόνια μετά, η εκ νέου αναφορά στη Γενοκτονία των Ποντίων δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιορίζεται σε πολιτιστικού χαρακτήρα εκδηλώσεις, σε στερεότυπες ομιλίες ή σε ανέξοδες διακηρύξεις περί ηθικής δικαίωσης. Γιατί τέτοιες τελετές, όταν δεν συνοδεύονται από πράξεις, συνιστούν προσβολή. Όχι μόνο στη μνήμη 353.000 αδικοχαμένων Ποντίων, αλλά και στη συνείδηση όσων αντιλαμβάνονται πως η Ιστορία δεν πρέπει να είναι μουσειακό έκθεμα, αλλά η αφετηρία πολιτικών και αξιακών διεκδικήσεων.
Η Ποντιακή Γενοκτονία δεν είναι μόνο ένα τραγικό ιστορικό γεγονός. Είναι μια ανοιχτή πληγή στο σώμα του Ελληνισμού. Και η αναγνώρισή της δεν είναι πράξη συναισθηματική ή επετειακή. Είναι πολιτική απαίτηση. Απαίτηση για τη διεθνοποίηση του εγκλήματος. Για την αποκατάσταση της εθνικής αξιοπρέπειας στην εξωτερική πολιτική της χώρας. Για να πάψει, επιτέλους, το ελληνικό κράτος να προσποιείται ότι τιμά, την ώρα που σκύβει και σιωπά.
Η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων δε θα είναι απλώς μια ηθική ικανοποίηση ή ένα ιστορικό μνημόσυνο. Μέσα από αυτή θα προκύπτουν κυρώσεις απέναντι σε όσους την αρνούνται. Επίσημες προσφυγές σε διεθνείς οργανισμούς, με στόχο τη νομική κατοχύρωση της ιστορικής αλήθειας. Στρατηγική σύνδεση των ευρωτουρκικών σχέσεων με την ταυτόχρονη ποινικοποίηση της άρνησης του εγκλήματος, στα πρότυπα άλλων γενοκτονιών που αναγνωρίστηκαν διεθνώς στο παρελθόν. Πρωτίστως όμως, αποτελεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι η Τουρκία δεν μπορεί να συνεχίσει να απολαμβάνει διπλωματικά προνόμια, ενώ ταυτόχρονα κατέχει παράνομα την Κύπρο, απειλεί το Αιγαίο και καταπατά συστηματικά το διεθνές δίκαιο. Σε τελική ανάλυση είναι μια πράξη πολιτικής βούλησης, ένα μέτρο εθνικής αξιοπρέπειας και ένα εργαλείο ιστορικής δικαίωσης.
Αντί αυτών όμως, κάθε χρόνο βλέπουμε από την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της χώρας μας, στεφάνια και μεγαλοστομίες χωρίς την επίδειξη συγκεκριμένης στρατηγικής. Λόγους, χωρίς καν κάποια διεκδίκηση. Πολιτιστικές γιορτές και πανηγύρια χωρίς πολιτική φωνή. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν έχει υπάρξει ούτε μία επίσημη ελληνική προσφυγή στον ΟΗΕ για την αναγνώριση της Γενοκτονίας. Δεν υπήρξε ποτέ καμία σοβαρή σύνδεση του ιστορικού αυτού εγκλήματος με την εξωτερική πολιτική της χώρας. Αντί για τη φωνή της ιστορικής δικαιοσύνης, επιλέγεται η φωνή της πολιτικής οσφυοκαμψίας, με πρωτοπόρο τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη, που με την πρώτη ευκαιρία έσκυψε το κεφάλι υποκλινόμενος στο σημερινό κύριο εκφραστή της πολιτικής των γενοκτονιών, Ταγίπ Ερντογάν.
Λέγοντας γενοκτονία αναφερόμαστε στην κατακρεούργηση εκατοντάδων χιλιάδων αμάχων, σε πορείες θανάτου, βιασμούς, λεηλασίες και στον βίαιο ξεριζωμό ενός λαού. Και η κυβερνήσεις μας σήμερα επιλέγουν να απαντούν με ευχολόγια. Αντί για διεκδικήσεις αποζημιώσεων, επανορθώσεων και εδαφικών απαιτήσεων, παρακαλούν για μια «συγγνώμη». Μια συγγνώμη που δεν έρχεται και που ποτέ δεν πρόκειται να έρθει.
Η συγγνώμη όμως δεν είναι το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι η επανόρθωση. Επανόρθωση όχι μόνο από την πλευρά της Τουρκίας. Πρωτίστως από την πλευρά της Ελληνικής Πολιτείας. Για τη διαρκή της υποχώρηση. Για την αποπολιτικοποίηση της ιστορικής μνήμης. Για την απουσία εθνικής στρατηγικής.
Η μνήμη δεν αρκεί. Η τιμή στους νεκρούς δεν μπορεί να περιορίζεται σε τελετές και αναμνηστικά ψηφίσματα. Απαιτείται στρατηγική. Απαιτείται η χάραξη εξωτερικής πολιτικής με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, όπως αυτό ορίζεται με σαφήνεια: από την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής κυριαρχίας, έως την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας και την ενεργή προάσπιση των ζωτικών και κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Η Ελλάδα οφείλει να επανεκτιμήσει τη θέση της στον διεθνή χάρτη με όρους πολιτικής αξιοπρέπειας και ιστορικής συνέπειας. Οφείλει να πρωτοστατήσει στην ανάδειξη των γενοκτονιών που υπέστη ο Ελληνισμός και να αξιοποιήσει τη διπλωματία, όχι ως πεδίο υποχωρήσεων, αλλά ως εργαλείο διεκδικήσεων και απαιτήσεων. Για να ενισχύσει τη θέση της σε ένα διεθνές περιβάλλον που σέβεται μόνο όσους σέβονται την Ιστορία τους και αγωνίζονται γι’ αυτήν.
Η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων δεν αφορά το παρελθόν. Αφορά πρωτίστως το παρόν. Είναι η αρχή μιας πολιτικής που δεν απολογείται, δεν ξεχνά και δεν υποκλίνεται. Είναι η πρωταρχική αξία της Ελλάδας που θυμάται και συγχρόνως απαιτεί. Που στέκεται όρθια, τιμά τους προγόνους της και διεκδικεί για τους απογόνους της.